De straten van Kabul, de hoofdstad van Afghanistan, zijn tegenwoordig versierd met prachtige muurschilderingen. ‘Street Art’ is muurkunst met een sociaal-maatschappelijke boodschap. Taart-kunst, verkrijgbaar bij jeEigenTaart, is meer geschikt voor persoonlijke boodschappen. Hoewel Street Art voortgekomen is vanuit de graffiti-cultuur, is het toch van een heel ander kaliber. Street Art is geavanceerder dan graffiti. Graffiti gaat over ‘tagging’ en heeft meestal geen onderliggende boodschap. Street Art kunstenaars daarentegen zijn vaak sociaal-, religieus- en/of politiek geëngageerd en willen zoveel mogelijk mensen bereiken en vooral inspireren. De straat is daarvoor zeer geschikt als artistiek medium.
[IMAGE=fRHqTDdc90xV.jpg]
Shamsia Hassani
De eerste vrouwelijke Street Art kunstenaar van Afghanistan is Shamsia Hassani (1988). Dankzij haar zien de straten van Kabul er heel anders uit dan voorheen. Haar muurschilderingen laten vooral Afghaanse vrouwen zien, gekleed in hun blauwe burqa’s. De burqa bedekt de vrouw van top tot teen. Dat wil zeggen dat ook het gezicht en de ogen zijn verhuld. Het dragen van de burqa was verplicht voor elke Afghaanse vrouw gedurende het regime van de Taliban, die de stad Kabul van 1996 tot in 2001 overheersten. De intentie van deze Street Art kunstenares is om de ongelukkige herinneringen van de oorlog te wissen met haar sierlijke ‘murals’. Was er voorheen oorlog in de straten van Kabul, nu is er kunst in diezelfde straten!
Hassani’s symboliek
De vrouwen die Hassani op de muren schildert zijn niet allen gehuld in een blauwe burqa. We zien ook een vrouwenfiguur met een onbedekt gezicht. Het gelaat van deze vrouw ziet er zeer karakteristiek uit. Haar ogen zijn altijd gesloten, hetgeen een vertolking is van de oorlogsverschrikkingen die te erg waren om te aanschouwen. Vrouwen verkozen daarom hun ogen te sluiten voor alle rampspoed die destijds over hen heen kwam. Hassani weet het leed en het verdriet van de Afghaanse vrouw zelfs middels gesloten ogen treffend uit te beelden! Een ander opvallend kenmerk van Hassani’s Street Art is dat de vrouw wordt afgebeeld zonder mond. De kunstenares wil daarmee aangeven dat vrouwen weinig te zeggen hebben in de Afghaanse samenleving, die nog steeds wordt gedomineerd door mannen. Het muziekinstrument waarmee de vrouw veelvuldig wordt afgebeeld, moet het medium voorstellen waardoor vrouwen zich alsnog hoorbaar kunnen maken in diezelfde samenleving.
Van traditionele kunst naar Street Art
Voordat Hassani zich bezighield met Street Art gaf ze les in beeldhouwkunst aan de Universiteit van Kabul. Dankzij haar maatschappelijke betrokkenheid betreffende het leed van haar Afghaanse zusters, heeft ze de traditionele kunst verruild voor de Street Art, omdat de traditionele kunst volgens haar slechts de geletterde bevolking weet te bereiken. Wat dat betreft is kunst een luxe-product. Om kunst toegankelijk te maken voor alle lagen van de bevolking – geletterd én ongeletterd – is Street Art het optimale medium, aldus Hassani. Door de straten te versieren met haar Street Art heeft de kunstenares niet alleen haar Afghaanse zusters weten te beroeren en te inspireren, maar ook vrouwen (en mannen?) in andere werelddelen.